کد مطلب:48102 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

آيا در قرآن يا روايات به صراحت آمده كه فروع دين ده تا است؟

فروع دين در مقابل اصول دين، مجموعه اموري است كه كم يا زياد بودن آنها لطمهاي به دين اسلام نميزند.اگر چه عمل نكردن به آنها ـ بدون انكار قلبي ـ باعث فسق ميشود. در مقابل اصول دين، مجموعه باورهايي است كه اساس دين اسلام را تشكيل ميدهد و مسلماني بدون آنها ميسر نيست و انكار هر يك از آنها موجب كفر ميشود.

با اين كه اين دو اصطلاح شهرت بسياري دارند و در تاريخ انديشههاي ديني در اسلام، نقش برجستهاي ايفا كردهاند، اَمّا در قرآن و نيز در احاديث شيعه و اهل سنت چيزي به عنوان تقسيم بندي معارف ديني به صورت اصول و فروع فعلي وجود ندارد. اين امر نشان ميدهد كه اين دو اصطلاح كلامي بوده و آن دو را برخي از متكلمان وضع كردهاند.

ناگفته نماند در احاديث اشارههاي جسته و گريختهاي، داّل بر اين كه اسلام داراي مباني و فروع است ديده ميشود، اَمّا اين اشاره ها با آنچه كه الان معروف است متفاوت است.

براي نمونه، در حديثي از حضرت امام صادقسؤال شد مباني چه چيزهايي است؟ چه اموري است كه همه بايد به آنها معرفت داشته باشند و هيچ كس نبايد در آنها قصور بورزد و هر كس از شناخت آنها كوتاهي كند دينش فاسد ميشود و خدا عملش را نميپذيرد و بر عكس اگر كسي آنها را بشناسد و به آنها عمل كند، دينش به صلاح ميآيد و عملش پذيرفته ميشود؟ امام پاسخ دادند. شهادت به توحيد و نبوت پيامبر، اقرار به آنچه از جانب خدا آمده، زكات و ولايت.( الكافي، كليني (ره)، ج 2، ص 21، دارالكتب الاسلامية. ) حاصل آن كه اگر چه اصول و فروع دين به صورت فعلي در آيات و روايات نيست، اَمّا علماي كلام و برخي از فقها، با جستجو در نصوص آيات و روايات، اصول و فروع دين را به صورت فعلي براي آموزش مردم عرضه كردهاند.( ر.ك: دايرة المعارف بزرگ اسلامي، مدخل اصول دين. )